Almanya’da Yaşıyorsan Dikkat! Türkiye’de Mal Kardeşe Devredildiyse Ne Yapmalısın?

Muris Muvazaası Davası Nedir?
Türk hukuk sisteminde, bir kimsenin ölümünden sonra geride kalan mirasçılar arasında eşitlik ve adaletin sağlanması büyük önem taşır. Ancak bazı durumlarda, miras bırakan kişiler (muris), mirasçılardan birine haksız avantaj sağlamak amacıyla malvarlıklarını görünüşte satış gibi işlemlerle diğer mirasçılardan gizleyerek devredebilir. Bu tür işlemler, muris muvazaası olarak adlandırılır. Hukuki olarak bu tür işlemler geçersiz sayılır ve iptal ettirilebilir.
Özellikle yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’deki aile bireylerinin yaptığı bu tür işlemlerden geç haberdar olabilmektedir. Satış gibi gösterilen ancak gerçekte bağış niteliği taşıyan devirler, miras hakkını zedeleyen ciddi bir hukuki problem teşkil eder. Bu nedenle, muris muvazaası davası, miras hakkını korumak adına oldukça önemli ve etkili bir yoldur.
Yurt Dışında Yaşayanlar Açısından Hukuki Durum
Almanya’da yaşayan bir Türk vatandaşı olarak, Türkiye’de anne veya babanız hayattayken bir taşınmazın kardeşinize devredildiğini öğrenmiş olabilirsiniz. Bu tür işlemlerde çoğu zaman “satış” gibi görünse de, aslında gerçek bir bedel ödenmemiştir ve işlem sadece diğer mirasçıları dışlamak amacıyla yapılmış olabilir. Bu durumda Türk hukukuna göre mirasçılardan mal kaçırma söz konusudur.
Bu bağlamda, işlemin görünüşte satış olması değil, gerçekte bağış olup olmadığı önemlidir. Eğer ortada muvazaa varsa, yani görünüşteki işlem ile gerçek irade birbirinden farklıysa, bu durum muris muvazaası davası ile iptal ettirilebilir. Davayı açabilmeniz için miras bırakanın vefat etmiş olması gerekir. Yani anne veya babanız hayattaysa, henüz bu dava açılamaz; ancak noter kayıtları, tapu işlemleri gibi belgeler toplanarak hazırlık yapılabilir.
Muris Muvazaasının Unsurları Nelerdir?
Bir işlemin muris muvazaası sayılabilmesi için bazı şartların varlığı gerekir:
- İşlem görünüşte bir satış sözleşmesi gibi düzenlenmiştir.
- Gerçekte satış değil, bağış niteliği taşımaktadır.
- Miras bırakanın amacı, diğer mirasçıları miras hakkından yoksun bırakmak ya da bir mirasçıya ayrıcalık tanımaktır.
- Devir işlemi bedelsiz veya sembolik bir bedelle yapılmıştır.
Yargıtay içtihatlarına göre, işlem tarafı olan mirasçı bile “bana bağış yapıldı” şeklinde bir savunma yaptığında dahi, işlem muris muvazaası olarak değerlendirilebilir. Bu tür durumlarda, görünüşteki satış işlemi iptal edilebilir ve taşınmaz terekeye dahil edilir.
Davanın Kim Tarafından ve Ne Zaman Açılabileceği
Muris muvazaası davası yalnızca yasal mirasçılar tarafından açılabilir. Atanmış mirasçılar ya da vasiyet alacaklıları bu davayı açamaz. Almanya’da yaşasanız bile Türk vatandaşı olarak Türkiye’deki miras hakkınızı arayabilirsiniz. Davanın açılabilmesi için öncelikle miras bırakanın vefat etmiş olması gerekir. Hayattayken açılan davalar kabul edilmez.
Dava açma süresi bakımından ise muris muvazaası davası zamanaşımına tabi değildir. Ancak taşınmaz satıldıktan sonra çok uzun süre beklemek, davanın kabul edilme ihtimalini azaltabilir. Bu nedenle, işlemi öğrendikten sonra hızlıca harekete geçmek büyük önem taşır. Davanın açılması için Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir ve taşınmazın bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Muris muvazaası davası nedir, neyi amaçlar?
Muris muvazaası davası, miras bırakan kişinin malını, görünüşte satış gibi gösterip gerçekte bağışladığı durumlarda, diğer mirasçılar tarafından açılan iptal davasıdır. Amaç, miras hakkının korunmasıdır.
2. Almanya’da yaşıyorum, Türkiye’de muris muvazaası davası açabilir miyim?
Evet. Türk vatandaşı olmanız yeterlidir. Türkiye’deki bir avukata konsolosluktan vekâlet vererek davayı başlatabilirsiniz. Türkiye’ye gelmenize gerek yoktur.
3. Satış gibi gösterilen taşınmaz devri nasıl ispatlanır?
Gerçekte bedel ödenmediği, amaç bağış olduğu tanıklarla, banka kayıtlarıyla veya işlem belgeleriyle ispatlanabilir. Özellikle sembolik satışlar şüpheli sayılır.
4. Bu davayı kimler açabilir?
Yalnızca yasal mirasçılar bu davayı açabilir. Vasiyet alacaklıları ya da mirasçı olmayanlar muris muvazaası davası açamazlar.
5. Kardeşim bu evi sattıysa artık geri alamaz mıyım?
Muvazaa ispatlanırsa, üçüncü kişiye yapılan satış bile iptal edilebilir. Ancak üçüncü kişi iyi niyetliyse bazı hukuki korumalardan faydalanabilir. Bu durum olayın detayına göre değerlendirilir.
6. Dava kazanılırsa taşınmaz bana mı geçer?
Hayır. Taşınmaz doğrudan sizin adınıza değil, tüm mirasçılar adına, miras payları oranında tescil edilir. Böylece haksız şekilde yapılan devrin önüne geçilmiş olur.