Almanya’dan Takipte! Borçlu Malları Kaçırmadan Önce Bu Kararı Aldır!

İhtiyati Tedbir Kararı Nedir?

İhtiyati tedbir kararı, bir kişinin yasal hakkını korumak amacıyla mahkemeden talep ettiği geçici bir önlemdir. Esas dava sonuçlanmadan önce alınan bu karar, çoğu zaman mal kaçırma, haksız kazanç veya fiili durum yaratılması gibi riskleri önlemek için devreye girer. Alacaklı, hakkını kaybetme veya kullanamama riski olduğunu kanıtladığında, mahkeme durumu değerlendirerek ihtiyati tedbir kararı verebilir.

Özellikle alacak, taşınmaz, menkul veya para ile ilgiliyse, ihtiyati tedbir kararı, bu malların devrini, satışını, ipotek tesisini engelleyebilir. Yani dava bitene kadar tapuya, araca ya da banka hesabına şerh koyulur, işlem yapılamaz. Bu yönüyle, tedbir kararı hem hızlı uygulanması hem de etkili koruma sağlaması bakımından son derece stratejiktir.

Gurbetçiler İçin İhtiyati Tedbirin Önemi

Almanya gibi yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’deki hukuki gelişmelere anlık müdahale edemez. Bu da çoğu zaman mağduriyetle sonuçlanır. Örneğin bir borçlu, hakkınızda açtığınız dava sürecinde Türkiye’deki mallarını eşine, kardeşine ya da üçüncü kişilere devrederek siz daha mahkeme kararını almadan malları kaçırmış olabilir.

Bu riski bertaraf etmenin yolu, dava açmadan önce veya dava açıldığı anda ihtiyati tedbir kararı aldırmaktır. Bu kararla, borçlunun tapudaki taşınmazına, banka hesabına ya da tescilli aracına şerh koyularak, işlem yapması engellenir. Tedbir kararı alınmış bir taşınmaz veya araç için satış mümkün değildir. Bu sayede davanın sonucu beklenirken, hak kaybı oluşması önlenir.

İhtiyati Tedbirin Hukuki Dayanağı

İhtiyati tedbir, Türk Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Kanuna göre; bir hakkın geçici olarak güvence altına alınması için, mevcut durumda hak kaybına uğrama riski varsa ve tedbirin gerekliliği ispatlanmışsa mahkeme ihtiyati tedbir kararı verir.

Mahkeme, bu kararı verebilmek için genellikle başvurucudan teminat talep eder. Çünkü haksız yere verilen bir tedbir kararı karşı taraf için maddi zarara neden olabilir. Eğer karşı taraf haklı çıkar ve tedbir haksızsa, zarar gören kişi bu teminattan tazminat alabilir. Dolayısıyla mahkemeler bu kararı verirken hem delilleri hem de dengeyi gözetir.

İhtiyati Tedbirin Etki Alanları

Mahkemeden alınan ihtiyati tedbir kararı birçok farklı alanda uygulanabilir. En yaygın kullanım alanları şunlardır:

Bu sayede borçlunun mal kaçırması, başkasına devretmesi veya saklaması mümkün olmaz. Davacı, dava süresince hakkını koruma altına almış olur.

Örnek Senaryo

Senaryo: Ayşe Hanım, Almanya’da yaşamaktadır. Türkiye’de 450.000 TL alacaklı olduğu eski iş ortağı hakkında icra takibi başlatır. Ancak iş ortağı, takibin hemen ardından İstanbul’daki evini kardeşine, arabasını ise eşine devreder. Ayşe Hanım bir avukat aracılığıyla mahkemeye başvurarak, taşınmaza, araca ve banka hesabına yönelik ihtiyati tedbir kararı aldırır.

Karar uygulanınca, tapuya şerh düşülür, araç tescil işlemleri durur ve hesaptaki paraya bloke konur. Bu tedbir sayesinde mallar el değiştirilemez, dava bitene kadar borçlu elini kolunu oynatamaz. Ayşe Hanım böylece alacağını güvence altına almış olur.

İhtiyati Tedbir Nasıl Alınır?

Bir ihtiyati tedbir kararı almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. Avukat aracılığıyla ya da şahsen dava dilekçesiyle birlikte veya öncesinde tedbir talepli başvuru yapılır.
2. Mahkemeye borcun varlığı ve tedbirin gerekliliği anlatılır; belgeler sunulur.
3. Mahkeme, teminat yatırılmasına karar verirse, bu bedel yatırılır.
4. Karar verilir ve uygulama için icra dairesine gönderilir.
5. Tapu müdürlüğü, banka, noter veya trafik şubesi kararı uygular.

Tedbirin süresi, dava boyunca geçerlidir. Dava sonuçlandığında ya tedbir kalıcı hâle gelir ya da kaldırılır.

İhtiyati Tedbirde Teminat ve Riskler

Mahkemeler, ihtiyati tedbir kararını verirken genellikle başvurucudan bir miktar teminat bedeli ister. Bu teminat, haksız bir karar alınması durumunda karşı tarafın uğrayabileceği zararı karşılamak içindir. Teminat miktarı, talebin %10 ila %20’si arasında değişebilir.

Örnek: Ayşe Hanım, 450.000 TL’lik bir alacak için ihtiyati tedbir kararı alırken mahkeme %15 oranında teminat belirler. Bu durumda 67.500 TL’lik bir teminat yatırması gerekir. Dava sonucunda haklı çıkarsa, bu bedel iade edilir. Ancak haksız çıkarsa, karşı taraf bu bedelden zararını tazmin edebilir.

İhtiyati Tedbirin Kaldırılması ve İtiraz

Karşı taraf, kendisi hakkında verilen ihtiyati tedbir kararına 1 hafta içinde itiraz edebilir. Bu itiraz, kararı veren mahkemeye sunulur. Mahkeme, delilleri değerlendirir ve tedbirin devamına veya kaldırılmasına karar verir.

Eğer dava açılmamışsa, ihtiyati tedbir kararının uygulanmasından sonra 2 hafta içinde esas dava açılmalıdır. Aksi takdirde tedbir kendiliğinden kalkar. Bu noktada davacının hem hukuki hem de zamansal adımları iyi takip etmesi gerekir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

İhtiyati tedbir kararı ne zaman alınabilir?

Esas dava açılmadan önce veya dava ile birlikte alınabilir. Dava açılmadan önce alınırsa, 2 hafta içinde esas davanın açılması gerekir.

İhtiyati tedbir kararıyla tapuya nasıl şerh koyulur?

Mahkeme kararı icra müdürlüğü aracılığıyla tapuya gönderilir. Tapu Müdürlüğü, taşınmaz üzerine satış ve devir yasağı koyar.

Yurt dışından bu işlemleri yaptırabilir miyim?

Evet. Konsoloslukta bir avukata noter vekâleti vererek Türkiye’deki tüm tedbir başvurularını yaptırabilirsiniz. Fiziksel olarak Türkiye’ye gelmenize gerek yoktur.

İhtiyati tedbir kararı ne kadar sürer?

Dava sonuçlanana kadar tedbir devam eder. Dava kazanılırsa kalıcı hâle gelir, kaybedilirse kaldırılır.

Haksız yere tedbir kararı alındıysa ne olur?

Karşı taraf uğradığı zarar için, davacıdan teminat bedelinden tazminat talep edebilir. Bu nedenle mahkemeler kararı temkinli verir.