Türkiye’de Malınıza Haciz Geldiyse Dikkat! Gurbetçiler İçin İhtiyati Haciz Uyarısı!

İhtiyati Haciz Kararı Nedir?

İhtiyati haciz kararı, bir alacaklının henüz kesinleşmemiş bir alacağı için, borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulması amacıyla mahkemeden talep ettiği koruyucu bir önlemdir. Alacaklının açtığı dava sonuçlanmadan önce borçlunun malvarlığını güvence altına alması sağlanır. Böylece borçlu, dava sürecinde mallarını kaçırmaya kalkışsa bile, karar sayesinde alacaklının hakkı korunur.

Bu karar genellikle çek-senet alacakları, ticari uyuşmazlıklar, sözleşme ihlalleri ve ticari alım-satım ilişkilerinde alınır. Mahkeme, karar vermeden önce alacaklıdan belirli oranlarda teminat isteyebilir. Çünkü kararın haksız çıkması halinde borçlunun uğrayacağı zararın telafi edilmesi gerekir. İhtiyati haciz kararı bir hüküm değil, geçici ve önleyici bir tedbirdir.

Gurbetçiler İçin Tehlike: Türkiye’deki Mallara Sessiz Haciz

Almanya gibi yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız, Türkiye’de bulunan malvarlıkları hakkında yeterli kontrol sağlayamadıkları için, haklarında alınan ihtiyati haciz kararları ile ciddi kayıplar yaşayabiliyor. Davacı taraf, borçlunun yurt dışında olduğunu öne sürerek mal kaçırma ihtimaline dikkat çeker ve mahkemeden hızlıca karar alabilir. Üstelik dava bile açılmamış olabilir.

Böyle durumlarda Türkiye’deki banka hesaplarınız, tapulu taşınmazlarınız, araçlarınız veya hisseleriniz üzerine haciz konulabilir. Gurbetçilerin çoğu bu kararları aylar sonra öğrenir. Bu nedenle, tebligat adresinin güncel tutulması ve bir avukat vekili aracılığıyla Türkiye’de sürecin takibi büyük önem taşır.

İhtiyati Haciz Süreci Nasıl İşler?

İhtiyati haciz davası aşağıdaki adımlarla ilerler:

Bu uygulama, esas dava henüz açılmamış olsa bile yapılabilir. Ancak haksız ihtiyati haciz nedeniyle borçlunun uğradığı zararlar, daha sonra tazmin edilebilir.

Almanya’daki Ahmet Bey

Senaryo: Ahmet Bey, Almanya’da yaşayan bir gurbetçidir. Türkiye’de bir tanıdığı ile arasında ticari alım-satım ilişkisi vardır. Tanıdığı, henüz dava açmadan, “Ahmet yurtdışında yaşıyor, mallarını kaçırabilir” diyerek mahkemeden ihtiyati haciz kararı alır. Karar gereği Ahmet’in İstanbul’daki evine ve banka hesabına haciz gelir.

Ahmet Bey, bu durumu Türkiye’ye geldiğinde öğrenir. İtiraz süresi geçmiş, banka hesapları bloke olmuştur. Avukatı aracılığıyla mahkemeye başvurur; ancak hem mal kaybı yaşamış, hem de itibar zedelenmiştir. Bu senaryo, pek çok gurbetçinin karşılaştığı gerçek bir risktir.

İtiraz Süresi ve Nasıl Yapılır?

İhtiyati haciz kararına itiraz süresi, kararın borçluya tebliğinden itibaren 7 gündür. İtirazlar, kararı veren mahkemeye yapılır. İtiraz dilekçesinde; borcun olmadığı, teminatın yatırılmadığı veya haczin haksız olduğu gibi nedenler sunulabilir.

Ancak gurbetçilerin en büyük sıkıntısı, bu kararların kendilerine geç ulaşmasıdır. Tebligat yurtdışına yapılamadığı veya usulsüz yapıldığı takdirde, tebligat geçerli sayılmaz ve süre yeniden başlar. Bu nedenle itiraz hakkı tamamen ortadan kalkmaz. Yine de işi uzman bir avukatla yürütmek gereklidir.

İhtiyati Haczin Ekonomik ve Hukuki Sonuçları

İhtiyati haciz sadece malvarlığına el koymakla kalmaz; aynı zamanda işlerin durmasına, ödeme dengelerinin bozulmasına ve itibar kaybına da neden olabilir. Özellikle ticaret yapan gurbetçiler için bu durum büyük zararlara yol açar. Haksız uygulama durumunda, alacaklıya karşı tazminat davası açmak da mümkündür.

Ayrıca, hacze konu mallar üçüncü kişilerin zilyetliğinde ise, o kişiler de mağdur olabilir. Örneğin borçlunun kiraladığı araç ya da ev haczedildiğinde, kiracı da etkilenir. Tüm bu ihtimaller, ihtiyati haczi son derece ciddi ve dikkatle takip edilmesi gereken bir süreç hâline getirir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

İhtiyati haciz kararı nedir, ne zaman alınır?

Alacaklı, borcun ödenmeyeceğinden endişe ediyorsa ve dava süreci başlamadan önce malvarlığını koruma altına almak istiyorsa bu kararı talep eder. Karar geçici niteliktedir.

Türkiye’deki mallarım mahkeme kararı olmadan haczedilebilir mi?

Evet. İhtiyati haciz, mahkeme kararı ile yapılır ama dava açılmadan da uygulanabilir. Yani borç kesinleşmeden malınıza el konulabilir.

İtiraz etme süresi nedir? Yurtdışında yaşıyorsam bu değişir mi?

İtiraz süresi 7 gündür. Ancak yurtdışında yaşayan biriyseniz, tebligat size ulaşmamışsa, bu sürenin başlatılmadığı kabul edilebilir.

Almanya’dan Türkiye’deki bu karara nasıl müdahale edebilirim?

Konsoloslukta bir avukata noter vekâleti vererek süreci Türkiye’den yürütmesi için yetki verebilirsiniz. Türkiye’ye gelmeniz gerekmez.

İhtiyati haciz kaldırılabilir mi?

Evet. Mahkemeye itiraz edilerek veya borcun ödendiği gösterilerek haciz kaldırılabilir. Ayrıca haksız uygulandığı ispatlanırsa tazminat talep edilebilir.

Karar haksızsa tazminat alabilir miyim?

Haksız ihtiyati haciz nedeniyle uğradığınız zararlardan dolayı alacaklıya karşı tazminat davası açabilirsiniz. Ancak bu davanın açılması için davanın sonucuna göre hareket etmek gerekir.